ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Ο Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ (Antoine de Saint Exupery) γεννήθη-

κε το 1900 στη Λυών της Γαλλίας και θεωρείται ως ένας από τους

πιο σημαντικούς γάλλους συγγραφείς. Ο έρωτας, η λογοτεχνία

και η αεροπλοΐα αποτέλεσαν τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία της

όμορφης και γεμάτης περιπέτεια ζωής του.

Τα παιδικά του χρόνια τα έζησε ξέγνοιαστα και ευτυχισμένα σε

ένα υπέροχο οικογενειακό κάστρο παρά τον πρόωρο χαμό του

πατέρα του. Η πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα σφραγίζεται από

την εφεύρεση του αεροπλάνου, γεγονός που γοητεύει και το μικρό

Αντουάν.

Χαρακτηριστική είναι η ενέργειά του να προσθέσει στο ποδήλατό

του φτερά από χαρτόνι για να το μετατρέψει σε αεροπλάνο! Σε

ηλικία 12 ετών πραγματοποίησε το πρώτο του ταξίδι με αεροπλά-

νο. Με την πτήση αυτή ο ενθουσιασμός του θα μεγαλώσει και θα

μετατραπεί σε πάθος για πτήσεις.

Στο σχολείο ως μαθητής είχε αρκετές αποτυχίες αλλά ποτέ δεν στα-

μάτησε να προσπαθεί. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έδειχνε για την αστρο-

λογία και τη λογοτεχνία.

Το 1921 υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στην Αεροπορία.

Ο σταθμός αυτός της ζωής του ήταν πολύ σημαντικός, αφού εκεί

έβαλε στόχο να εκπληρώσει την παιδική του επιθυμία, να γίνει δη-

λαδή πιλότος. Η επιμονή του τον βοήθησε να πάρει δίπλωμα πι-

λότου και να εκπαιδευτεί στα στρατιωτικά αεροσκάφη κατακτώ-

ντας το βαθμό του ανθυποσμηναγού. Έτσι, το παιδικό του όνειρο

πραγματοποιείται! Τα αεροπλάνα και οι πτήσεις που τον ενθουσί-

αζαν από μικρό παιδί, τώρα θα αποτελέσουν τον τρόπο ζωής του

ακολουθώντας το επάγγελμα του πιλότου. Ως πιλότος, έκανε με τα

ταξίδια του πιο ενδιαφέρουσα και πλούσια σε περιπέτειες τη ζωή

του. Όλες αυτές οι εμπειρίες του θα γίνουν ταυτόχρονα και θέμα

του συγγραφικού του έργου.

Σε ηλικία 26 ετών εργάστηκε σε ταχυδρομική αεροπορική εταιρεία

εκτελώντας την αεροπορική γραμμή Τουλούζη – Καζαμπλάνκα –

Ντακάρ. Με κάθε απογείωση του αεροπλάνου, ο Σαιντ Εξυπερύ

νιώθει να αρχίζει μια νέα περιπέτεια στον αέρα βλέποντας τη γη

από τόσο ψηλά. Η πτήση, ο καιρός, το τοπίο είναι θέματα που αλ-

λάζουν σε κάθε διαδρομή, γεγονός που τον γοητεύει και τον οδη-

γεί σε μια διαφορετική φιλοσοφία της ζωής. Όλες οι σκέψεις, τα

συναισθήματα και οι περιπέτειες κατά τη διάρκεια των πτήσεων

καταγράφονται από τον Αντουάν και αποτελούν το περιεχόμενο

των βιβλίων του.

Λόγω των μεγάλων του ικανοτήτων τοποθετήθηκε στην έρημο, στο

ακρωτήριο Juby (γνωστό σήμερα ως Tarfaya) στο Μαρόκο έχοντας

ως αποστολή την καλή οργάνωση των ταχυδρομικών αεροπορικών

πτήσεων αλλά και να διασώζει τους πιλότους που είχαν ατυχήμα-

τα στην έρημο. Η ζωή του εκεί ήταν πολύ δύσκολη εξαιτίας των

συνθηκών διαβίωσης αλλά και της αφιλόξενης περιοχής όπου ζού-

σε, ανάμεσα στην άγρια θάλασσα και την τρομακτική έρημο. Όλες

 αυτές του οι εμπειρίες παρουσιάζονται στο πρώτο του βιβλίο «Πο-

στάλι του Νότου».

Στα 29 του χρόνια μετατέθηκε στη Νότιο Αμερική για να οργανώ-

σει τις υπερατλαντικές ταχυδρομικές πτήσεις με την Αργεντινή, τη

Χιλή, την Παραγουάη και τη Βραζιλία.

Ήταν ριψοκίνδυνος και με την αγορά ενός μικρού αλλά γρήγορου

αεροπλάνου θέλησε να κάνει τη διαδρομή Παρίσι-Σαϊγκόν. Το με-

γάλο αυτό ταξίδι που πραγματοποίησε το 1935 μαζί με το μηχανικό

αεροπλάνων Αντρέ Πρεβότ, σημαδεύτηκε από μια αναγκαστική

προσγείωση στην έρημο της Λιβύης. Είχαν προμήθειες μόνο για

μια μέρα με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν από αφυδάτωση. Σώθη-

καν μετά από 4 μέρες παραμονής στην αφιλόξενη έρημο, όταν τους

περισυνέλεξε ένα καραβάνι βεδουίνων!

Ο Σαιντ Εξυπερύ ασχολήθηκε επίσης με τη δημοσιογραφία και με

την έναρξη του εμφυλίου πολέμου στην Ισπανία, ανέλαβε να καλύ-

ψει δημοσιογραφικά τις εμφύλιες διαμάχες στη Βαρκελώνη. Εκεί

ήταν μάρτυρας σκληρών εικόνων του εμφυλίου που τον συγκλόνισαν

και ο ίδιος μεταφέρει την ατμόσφαιρα σχολιάζοντας ότι «η

εκτέλεση ανθρώπων πυροβολώντας τους έχει μετατραπεί εδώ σε

μια καθημερινή ενέργεια».

Το 1938, ένα σοβαρό ατύχημα σε μια από τις πτήσεις που πραγμα-

τοποιούσε θα του προκαλέσει σοβαρά τραύματα και θα νοσηλευτεί

σε κρίσιμη κατάσταση στο νοσοκομείο της Νέας Υόρκης. Την επό-

μενη χρονιά η ανακοίνωση για την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πο-

λέμου θα τον βρει μακριά από την Ευρώπη. Κατά τη διάρκεια του

πολέμου προσφέρει τις υπηρεσίες του στη Γαλλική Πολεμική Αε-

ροπορία και με την πτώση της Γαλλίας και καταφεύγει στις ΗΠΑ.

Το 1943 κατατάσσεται στις αεροπορικές δυνάμεις των συμμάχων

στη Βόρεια Αφρική παρά την κακή κατάσταση της υγείας του και

τη μεγάλη του ηλικία.

Κατά την ταραγμένη αυτή περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου,

καταγγέλλει μέσα από τα βιβλία του την κατάσταση που δημιουρ-

γήθηκε. Αυτή την περιόδο είναι που γράφει τα βιβλία «Πιλότος

πολέμου», «Γράμμα σε έναν όμηρο» και το κλασικό βιβλίο «Ο Μι-

κρός Πρίγκιπας».

Ο Σαιντ Εξυπερύ εξαφανίστηκε1 με το αεροπλάνο του στα ανοικτά

της Κορσικής στις 31 Ιουλίου 1944, παραμονή της απελευθέρωσης

της Γαλλίας. Βρισκόταν στην ένατη και τελευταία του πολεμική

αποστολή. Τα αίτια της πτώσης του αεροπλάνου ήταν άγνωστα μέ-

χρι το 2003 όταν βρέθηκαν τα συντρίμια του αεροπλάνου του στο

βυθό της θάλασσας2. Είχε καταρριφθεί από Γερμανικά πυρά.

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ

◆ Το όνομα του συγγραφέα έχει δοθεί στον αστεροειδή 2578 ο

οποίος εντοπίστηκε για πρώτη φορά στο διάστημα το 1975.

Ένας άλλος αστεροειδής που ανακαλύφθηκε το 1998 ονομά-

στηκε Μικρός Πρίγκιπας.

◆ Στο αεροδρόμιο της Λυών, της πόλης όπου γεννήθηκε, έχει δο-

θεί το όνομα του πιλότου-συγγραφέα Σαιντ Εξυπερύ.

◆ Το έργο του Σαιντ Εξυπερύ «Ο Μικρός Πρίγκιπας» αποτέλεσε

πηγή έμπνευσης για συγγραφή πολλών άλλων βιβλίων, άρθρων

και μελετών. Η ιστορία του Μικρού Πρίγκιπα έχει μεταφερθεί

τόσο στη μικρή όσο και στη μεγάλη οθόνη σε παγκόσμια κλίμα-

κα. Επίσης, το έργο αυτό ανέβηκε στο θέατρο ενώ με αφετηρία

την πλοκή του έχουν γραφτεί αρκετά τραγούδια σε διάφορες

γλώσσες.

◆ Η Γαλλία τιμώντας το συγγραφέα Σαιντ Εξυπερύ, είχε τυπώ-

σει στο τραπεζογραμμάτιο των 50 φράγκων τη μορφή του, την

πορεία των πτήσεών του καθώς και τη μορφή του μικρού πρί-

γκιπα.

ΠΗΓΕΣ ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ

Αναγκαστική προσγείωση πιλότου

Πρόκειται για προσωπική εμπειρία του συγγραφέα ο οποίος ανα-

γκάστηκε να προσγειώσει το μικρό του αεροπλάνο στην έρημο της

Λιβύης. Την εμπειρία του αυτή την περιγράφει περισσότερο στο

βιβλίο «Άνεμος, Άμμος και Αστέρια»3. Κατά το ταξίδι αυτό, ο

ίδιος και ένας συνεπιβάτης του αντιμετώπισαν πρόβλημα επιβίω-

σης εξαιτίας της έλλειψης νερού (βλ. Βιογραφικό Σημείωμα). Μετά

από 4 μέρες, με βασικό χαρακτηριστικό τις παραισθήσεις μέσα

στην έρημο, σώθηκαν από βεδουίνους.

Αλεπού

Πώς μια αλεπού μπορεί να βρίσκεται στην έρημο;

Πρόκειται για την αλεπού της ερήμου που στο μέγεθος είναι πιο

μικρή από τις γάτες. Αυτό το είδος αλεπούς είναι γνωστό ως fennec.

Κατά τη διάρκεια της ημέρας, όταν επικρατούν υψηλές θερμοκρα-

σίες, κρύβεται κάτω από τη γη μέσα σε σήρραγες που δημιουργεί

και μπορεί να φθάνουν σε 30 πόδια μήκος.

Υπάρχουν δύο αποδείξεις που δείχνουν τη σχέση του Σαιντ Εξυπε-

ρύ με αυτό το ζώο.

Στο βιβλίο του «Άνεμος, Άμμος και Αστέρια» που εκδόθηκε το

1939, ο Σαιντ Εξυπερύ περιγράφει την περιπέτειά του με τη συντρι-

βή του αεροπλάνου του στην έρημο της Λιβύης. Συγκεκριμένα, στο

κεφάλαιο «Φυλακισμένος της άμμου», αναφέρει τη «συνάντησή»

του με μια αλεπού της ερήμου. Η περίεργη αυτή συνάντηση πε-

ριγράφεται από το συγγραφέα ο οποίος ακολούθησε τα ίχνη της

μέχρι το χώρο που κρυβόταν, σε μια τρύπα που δημιούργησε στη

γη, εκεί όπου χωρίς αμφιβολία ήταν κρυμμένη προσπαθώντας να

ακούσει τα βήματά του να την πλησιάζουν. Σύμφωνα με τον ίδιο το

συγγραφέα φαίνεται να της είπε: «Αλεπού μου, μικρή μου αλεπού,

είμαι καταδικασμένος, αλλά για κάποιο λόγο αυτό δεν με εμποδίζει

από το να ενδιαφέρομαι για τη διάθεσή σου». Και εκεί παρέμεινα

για λίγο συλλογισμένος και έλεγα στον εαυτό μου ότι ο άνθρωπος

ήταν ικανός να προσαρμόσει τον εαυτό του σε όλα...».

Μια άλλη μαρτυρία για τη σχέση του με μια αλεπού εντοπίζεται

σε μια επιστολή του στην αδελφή του το 1918 όπου αναφέρει την

ύπαρξη μιας αλεπούς της ερήμου την οποία εξημέρωσε. Πιθανόν,

λοιπόν, αυτή η συνάντησή τους να αποτελεί έμπνευση για την αλε

πού που ζητά από το Μικρό Πρίγκιπα να ημερωθεί.

Το τριαντάφυλλο στον πλανήτη του Μικρού Πρίγκιπα

Πολλές φορές έχει παραλληλιστεί το τριαντάφυλλο με τη γυναίκα

του συγγραφέα, την Κονσουέλο. Η γυναίκα αυτή ήταν πολύ όμορ-

φη όπως ακριβώς και το τριαντάφυλλο και πολλές ήταν οι φορές

που χρησιμοποιούσε την αδυναμία που της είχε ο Σαιντ Εξυπερύ ο

οποίος μπορεί να παραλληλιστεί με το Μικρό Πρίγκιπα. Θα πρέπει

όμως να τονίσουμε ότι το τριαντάφυλλο θα πρέπει να παραλληλι-

στεί με την αγάπη, αφού με αυτό το συναίσθημα συνδέεται πάντο-

τε το συγκεκριμένο λουλούδι. Στην περιγραφή του, ο συγγραφέας

αποδίδει σ’ αυτό ανθρώπινα χαρακτηριστικά, τόσο θετικά όσο και

αρνητικά με στόχο να αποδείξει ότι το να αγαπάς είναι διαδικασία

αλληλεξάρτησης που πρέπει να χαρακτηρίζεται από εκτίμηση, ειλι-

κρίνεια και υπευθυνότητα.

Μικρός Πρίγκιπας

Τα εξωτερικά χαρακτηριστικά του πρωταγωνιστή έχουν επηρεα-

στεί από διάφορα στοιχεία:

Ξανθά μαλλιά Πρίγκιπα: Οι φίλοι του Σαιντ Εξυπερύ τον χαρα-

κτήριζαν ως «Βασιλιά-Ήλιο» εξαιτίας των ολόξανθων μαλλιών

του. Αυτό το στοιχείο έχει και ο πρωταγωνιστής του έργου στην

εξωτερική του εμφάνιση με τη διαφορά ότι δεν ονομάζεται βασι-

λιάς, αλλά Πρίγκιπας.

Εξωτερικά χαρακτηριστικά: Η μορφή αυτή αποτελεί κράμα πολ-

λών στοιχείων. Η εξωτερική εμφάνισή του με μεγάλη κάπα, όπως

φαίνεται στα σχέδιά του συγγραφέα, έχει σχέση με τη στολή των

αξιωματικών που συναντούσε στη Ντακάρ, πόλη της Σενεγάλης

στην Αφρική όπου ταξίδευε με το αεροπλάνο του. Οι αξιωματικοί

αυτοί φορούσαν μπότες και μακριά μπλε κάπα με χρυσά κουμπιά.

Έτσι εμφανίζει και το Μικρό Πρίγκιπα όταν δημιουργεί το πορ-

τρέτο του στις ακουαρέλες του βιβλίου.

Σκηνικό στη γη: έρημος

Το σκηνικό στη γη το οποίο επιλέγει να αποτελέσει το χώρο όπου

ο Μικρός Πρίγκιπας θα μάθει τα πιο σημαντικά μαθήματα για τη

ζωή, αποτελεί βασικά η έρημος. Η επιλογή αυτή μπορεί να συν-

δεθεί με δύο στοιχεία που συνδέονται με τη ζωή του συγγραφέα.

Μέσα στο σκηνικό της ερήμου, ο συγγραφέας προσθέτει διάφορα

χαρακτηριστικά άλλων τόπων όπως βουνά, βράχια και χιόνια. Τα

βουνά κάνουν ιδιαίτερη εντύπωση στο Μικρό Πρίγκιπα ο οποίος

πιστεύει ότι όταν ανεβεί στην κορυφή θα δει όλους τους ανθρώ-

πους. Στην πραγματικότητα όμως ήταν ψηλοί βράχοι με κορφές

«μυτερές σα βελόνες». Το τοπίο αυτό μοιάζει πολύ με τα βουνά της

Νότιας Αμερικής και ιδιαίτερα της οροσειράς των Άνδεων πάνω

από την οποία έτυχε πολλές φορές να δει από ψηλά μέσα από το

αεροπλάνο του. Στο συμπέρασμα αυτό μας οδηγεί και το σκίτσο

του συγγραφέα που θυμίζει πολύ εικόνες από αυτό το μέρος. Ένα

άλλο στοιχείο που παρουσιάζει μέσα στο σκηνικό της ερήμου είναι

τα χιόνια και τέλος ένα κήπος γεμάτος τριαντάφυλλα. Ο συνδυα-

σμός όλων αυτών των στοιχείων δημιουργεί ένα φανταστικό και

μαγευτικό σκηνικό.